Trong Thư gửi thanh niên và nhi đồng toàn quốc nhân dịp Tết Nguyên đán năm 1946, Bác Hồ viết: "Một năm khởi đầu từ mùa xuân. Một đời khởi đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ là mùa xuân của xã hội".

Sinh thời, Bác Hồ đã nói: “Mùa Xuân là Tết trồng cây – Làm cho đất nước càng ngày càng Xuân”. Bác phát động Tết trồng cây vào mùa Xuân là mùa đẹp nhất của một năm, mùa có khí hậu thuận lợi cho cây cối tốt tươi, đâm trồi nẩy lộc, mùa của sự giao hoà giữa “trời và đất”. Bác Hồ cũng chọn mùa Xuân để phát động phong trào thi đua yêu nước để thực hiện kế hoạch nhiệm vụ cho một năm.

Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, trong ngày khai trường đầu tiên, Bác đã gửi gắm niềm tin yêu của mình vào thế hệ trẻ: "Non sông Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em". Ngày 17-8-1947, trong "Thư gửi các bạn thanh niên", Bác viết: "Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Thật vậy, nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm việc để chuẩn bị tương lai đó". Đến thăm đơn vị thanh niên xung phong làm đường trong kháng chiến chống thực dân Pháp, Bác đã khuyên thanh niên: "Không có việc gì khó - Chỉ sợ lòng không bền - Đào núi và lấp biển - Quyết chí ắt làm nên".

Để giáo dục thanh niên, Bác đã lấy những tấm gương tiêu biểu hy sinh vì nước, vì dân để thanh niên học tập. Bác viết: "Đồng chí Lý Tự Trọng đã nêu gương chân chính cách mạng cho chúng ta noi theo. Ngày nay, được Đảng giáo dục, có Đoàn dìu dắt, thanh niên chúng ta phải xung phong gương mẫu trong đạo đức, trong sinh hoạt, trong học tập, trong chiến đấu phải thực hiện "Đâu cần thanh niên có, việc gì khó thanh niên làm". Như thế, chúng ta mới xứng đáng là thế hệ thanh niên xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa".

Thanh niên là người chủ tương lai của đất nước, muốn xứng đáng vai trò làm chủ thì phải học tập. Vì vậy, Bác rất quan tâm đến việc học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao trình độ của thanh niên. Bác chỉ rõ: "Nhiệm vụ chính của thanh niên, học sinh là học. Học để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân, làm cho dân giàu, nước mạnh tức là để làm trọn nhiệm vụ người làm chủ nước nhà". Và "Thanh niên sẽ làm chủ nước nhà, phải học tập mãi, tiến bộ mãi, mới thật là thanh niên". Bác luôn chăm lo bồi dưỡng đội ngũ thanh niên trí thức. Bác căn dặn: "Đối với thanh niên trí thức cần phải đặt câu hỏi: "Học để làm gì? Học để phụng sự ai?".

Bác là Người sáng lập, rèn luyện Đảng ta và Bác cũng là người sáng lập, rèn luyện Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Bác không những quan tâm chăm lo cho thế hệ trẻ mà Bác còn là tấm gương tiêu biểu cho thế hệ trẻ noi gương học tập. Khi bắt đầu truyền bá tư tưởng cách mạng cho dân tộc, Bác đã chọn thanh niên là đối tượng đầu tiên - lực lượng trẻ đầy lòng yêu nước và sẵn sàng hy sinh cho cách mạng. Tháng 6-1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), Nguyễn Ái Quốc đã thành lập "Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí Hội", xuất bản tờ báo Thanh Niên. Năm 1926-1927, Bác trực tiếp mở nhiều lớp huấn luyện, đào tạo hơn 200 thanh niên Việt Nam yêu nước, rồi đưa trở về nước xây dựng phát triển phong trào cách mạng. Bác đã lựa chọn giới thiệu nhiều thanh niên ưu tú đến học tại Trường Đại học Phương Đông, trong số đó nhiều người sau này đã trở thành những cán bộ lãnh đạo xuất sắc của Đảng ta.

Trước khi đi vào cõi vĩnh hằng, Bác đã để lại lời căn dặn trong bản di chúc: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ, Đảng phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng Chủ nghĩa xã hội vừa “Hồng” vừa “Chuyên”. Bồi dưỡng cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và cần thiết…”.

Càng suy ngẫm, chúng ta mới thấy lịch sử như một dòng chảy của thời gian, vẫn miệt mài không một phút giây ngừng nghỉ, song không phải là cái trước tiếp cái sau theo trình tự “tuyến tính” mà luôn nảy sinh những nhân tố mới, những con người mới. Cũng như một năm qua đi, vạn vật biến đổi không ngừng, cái cũ mất đi cái mới nối tiếp, như đời người ai cũng trải qua và bắt đầu từ tuổi trẻ. Tuổi trẻ luôn tràn đầy sinh lực, trí tuệ, sức sống và khát vọng mơ ước với những hoài bão lớn. Đó là tuổi đẹp nhất của đời người. Chính vì thế, tuổi trẻ luôn muốn vượt qua mọi trở ngại để đi tới những chân trời mới, khát vọng mới và chinh phục những thành tựu khoa học của nhân loại.

Từ thực tiễn có thể nhận thấy qua hơn 40 thực hiện Di chúc của Bác Hồ và 4 năm thực hiện Cuộc vận động “Tuổi trẻ Hưng Yên học tập và làm theo lời Bác”, Tuổi trẻ Hưng Yên đã nhận thức sâu sắc những lời căn dặn của Bác và ý nghĩa, tầm quan trọng của Cuộc vận động. Các cấp bộ Đoàn đã có sự chuyển biến tích cực về hành động, góp phần khắc phục những biểu hiện chậm tiến, những khung hướng sống theo trào lưu hưởng thụ. Các cấp bộ Đoàn tỉnh Hưng Yên tích cực triển khai và đẩy mạnh 2 phong trào: “5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc – 4 đồng hành với thanh niên trên đường lập thân lập nghiệp”, đạt nhiều thành tích trên các mặt công tác. Mỗi năm, các cấp bộ Đoàn tích cực đổi mới trong công tác chỉ đạo, bằng các biện pháp phương thức hoạt động sao cho phù hợp tại cơ sở như việc chỉ đạo tổ chức phát động từ đầu năm, từ đầu nhiệm kỳ gắn với việc ký giao ước thi đua; chỉ đạo tổ chức ra quân tổ chức đồng loạt các hoạt động từ Trung ương đến cơ sở tạo hiệu ứng rộng khắp thể hiện sự quyết tâm cao của cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi thông qua các hoạt động như: phát động Tháng Thanh niên; chiến dịch thanh niên học sinh – sinh viên tình nguyện; chương trình “thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ”; “thắp sáng ước mơ tuổi trẻ Việt Nam”… thu hút động đảo thanh thiếu nhi tham gia; đặc biệt hàng năm các cấp bộ Đoàn phát động phong trào thi đua gắn với các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể và cuối năm tổng kết, rút kinh nghiệm trong quá trình chỉ đạo, tổ chức và thực hiện. Tuy nhiên, bên cạnh những tập thể điển hình, cá nhân tiêu biểu tích cực ra sức học tập, rèn luyện, sống có ích cho xã hội, thì đâu đó vẫn còn những bạn trẻ bỏ lãng phí thời gian, còn sa vào những thú chơi vô bổ, không giúp ích được cho học tập, cho công tác. Chính vì vậy, họ tự đánh mất cơ hội của tuổi trẻ góp phần làm mùa Xuân xã hội ngày càng xanh tươi và phát triển.

Mùa Xuân Tân Mão đang đến dần, tuổi trẻ cả nước nói chung và tuổi trẻ Hưng Yên nói riêng đang chuẩn bị bắt đầu bước vào một ngày mới, một tháng mới cho một năm thực hiện kế hoạch Năm Thanh niên – 2011 và kỷ niệm 80 năm truyền thống vẻ vang của Đoàn TNCS Hồ Chí Minh. Nhắc tới và suy ngẫm về câu nói của Bác Hồ, tuổi trẻ hôm nay hãy bắt đầu từ một việc làm có ích, dù lớn hay nhỏ cũng sẽ góp phần làm cho mùa Xuân xã hội luôn tươi tốt như mùa Xuân của đất nước.

Thanh Bình